Tranh chấp đất đai là một trong những dạng tranh chấp phổ biến và phức tạp trong thực tiễn. Đặc thù của loại tranh chấp này là dễ kéo dài, có ảnh hưởng đến trật tự xã hội và quan hệ cộng đồng.
Nhằm thiết lập cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả, Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/08/2024) đã có những quy định cụ thể về hòa giải tranh chấp đất đai. Theo đó, hòa giải tại UBND cấp xã là thủ tục bắt buộc trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai. Đây là một bước quan trọng, vừa bảo đảm tính pháp lý, vừa khuyến khích các bên tự thỏa thuận để hạn chế phát sinh khiếu kiện phức tạp.
Tranh chấp đất đai là gì?
Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
Hòa giải tranh chấp đất đai là gì?
Hòa giải tranh chấp đất đai là việc UBND cấp xã đứng ra tổ chức đối thoại, giúp các bên tranh chấp tự thỏa thuận, thống nhất cách giải quyết. Nếu hòa giải thành, các bên sẽ tránh được việc kiện tụng kéo dài, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Quy trình hòa giải tại UBND cấp xã
Quy trình hòa giải đất đai được thực hiện như sau:
- Tiếp nhận đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai.
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai;
- Tiến hành việc hoà giải trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai;
- Lập thành biên bản có chữ ký của các bên tham gia hòa giải và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã (Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp); Trường hợp hòa giải không thành mà một hoặc các bên tranh chấp không ký vào biên bản thì Chủ tịch Hội đồng, các thành viên tham gia hòa giải phải ký vào biên bản;
- Kết quả hòa giải:
– Trường hợp hòa giải thành và có thay đổi hiện trạng về ranh giới, diện tích, người sử dụng đất thì trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản công nhận kết quả hòa giải thành, các bên tham gia hòa giải phải gửi văn bản công nhận kết quả hòa giải thành đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thực hiện việc đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định.
– Trường hợp hòa giải không thành: UBND xã hướng dẫn các bên gửi đơn đến Tòa án hoặc UBND cấp có thẩm quyền để giải quyết tiếp theo. - Lưu ý: Đối với địa bàn không thành lập đơn vị hành chính cấp xã thì không thực hiện hoà giải tranh chấp theo quy định này.
Ý nghĩa của việc hòa giải đất đai
- Giúp các bên tranh chấp tự thương lượng, hạn chế kiện tụng kéo dài.
- Tiết kiệm chi phí, thời gian so với khởi kiện tại Tòa án.
- Đảm bảo tính cộng đồng, đoàn kết trong khu dân cư.
- Là bước bắt buộc trước khi yêu cầu cơ quan có thẩm quyền (Toà án; UBND) giải quyết tranh chấp đất đai.
- Đây là một quy định quan trọng nhằm giải quyết tranh chấp từ gốc, nhằm giảm tải cho cơ quan tư pháp và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân.
Lưu ý:
- Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo. Để được tư vấn chi tiết về vụ việc cụ thể, bạn nên liên hệ luật sư hoặc chuyên viên pháp lý.
- Các quy định pháp luật trích dẫn trong bài viết được cập nhật theo thời điểm đăng tải. Tuy nhiên, hiệu lực của văn bản pháp luật có thể thay đổi theo thời gian, do đó người đọc nên kiểm tra lại hiệu lực văn bản hoặc tham khảo ý kiến từ luật sư, chuyên gia pháp lý để áp dụng đúng quy định hiện hành.
Nếu bạn cần tư vấn pháp luật về tranh chấp đất đai hoặc hỗ trợ giải quyết tranh chấp hãy liên hệ ngay với Luật Trường Bách để được hỗ trợ.
ĐT/Zalo: 0912.495.581 / Email: [email protected]